LİNUX KULLANIMI
Linux nedir ? Unix üstüne kurulu ve bütün bilgisayarlara kolayca kurulabilen ve Windows’a alternatif olan yegane işletim sistemlerinden biridir. Linus Torvald tarafından geliştirilen bu işletim sistemi açık kaynak koduna sahiptir ve ücretsizdir.
Linux kullanımı kısa sürede artmaya başladı ki, bunun altında yatan sebep, açık kaynak kodlu olduğundan programcılar tarafından rahat bir şekilde geliştirilebilmesidir.
Linux Kullanımı Nasıldır?
Linux işletim sistemi , kişilerin veya kurumların isteğine göre tek kullanıcılı-çok kullanıcılı console modu, X modunda kullanılabilir. X modunu tercih ettiğiniz taktirde; menü, kısa yol ve mouse ile işlemleri gerçekleştirebilirsiniz. Bu modu kullansanız dahi Linux komutlarını bilmeniz gerekmektedir.
Linux Vi Kullanımı
Linux sistemleri nin Console modunda kullanılan bir editördür. Vi, İşletim sisteminde hazır durumda olmasından dolayı, ihtiyaç anında hemen kullanılan editör haline gelmiştir. # Vi yazdıktan sonra karşımıza Vi ile ilgili detaylı bilgi gelir. Bu aşamadan sonra “i” harfi veya “insert” tuşu ile yazma işlemine başlanır.
- Apache türü uygulamalar ile Linux’u WEB sunucusuna çevirebilirsiniz.
- ProFTP türü programlar sayesinde FTP sunucusu olarak görevlendirebilirsiniz.
- NFS ve ona benzer uygulamaları kullanarak Windows ve diğer işletim sistemlerinde yazıcı ve dosya paylaşımlarında kullanabilirsiniz.
- MySQL türü programları yükleyerek Linux’u veritabanı sunucusuna çevirebilirsiniz.
- Sendmail tarzı programlarla işletim sisteminizi E-posta sunucusu gibi kullanabilirsiniz.
- Linux güvenilirdir,
- Çok yüksek özellikli bir bilgisayara gerek yoktur,
- Farklı platformlarda kolayca çalışabilir,
- Açık kaynak kodlu olduğundan çok çabuk gelişir ve dünyanın her yerinden desteğe sahiptir,
- Linux farklı modlarda çalışma özelliğine sahiptir,
- GUI üzerinde sistemi yönetebilirsiniz,
- Linux işletim sistemi kişiselleştirilebilir.
Linux Özellikleri
Linux Kurulumu ve Başlangıç
Linux kurulum , Windows işletim sistemi yüklü bir bilgisayara yapılacaksa ayrı bir alanın oluşturulması gerekmektedir. Windows dosyaları diskin her alanına dağıtır, bu durumda sistem yavaşlamaya başlar. Linux dosya sistemi ise farklıdır, dosyaları kopyalarken diskin bölümlerine düzenli şekilde kopyalar.
Linux kurulumu normal işletim sistemleri gibi gerçekleştirilir, farklı olarak “root” hesabınız için kendinize özel bir şifre ve kullanıcı adı belirlemeniz gerektiğidir. Şifrenizi oluştururken sadece harf veya rakamlardan oluşturmayın, harf-rakam-özel işaretleri de kullanarak sağlam bir şifre oluşturmalısınız.
Linux işletim sistemini kullanmak için belirli komutları bilmeniz gerekmektedir. Komutların sayısı epey bir fazla, biz sizlere en sık kullanılan kodları vereceğiz.
- Ls (list): Hangi dizindeyseniz oradaki içeriği listeler.
- Mkdir (make directory): Yeni bir dizin yaratmak için kullanılan komuttur.
- Cp (copy): Dosyaları kopyalamanıza yarar.
- Mv (move): Var olan dosyanızı bir yerden bir yere taşımaya yarar.
- Rm (remove): Dosyaları sistemden siler.
- Du (disk usage): Diskinizdeki dosyaların boyutlarını gösterir.
- Df (disk free): Disk bölümlerinin kullanım alanlarını gösterir.
- Ln (link): Kısayol oluşturmaya yarar.
- Cd (change directory): Bulunduğunuz dizini değiştirmeye yarar.
- Exit : Çalışma çubuğundan çıkışınızı sağlar.
Debian Linux Kurulumu
Debian Linux kurulumu için ilk olarak CD’nizin olduğunu varsayıyoruz. Debian aslında Gnome masaüstü kullanır, KDE-XFCE kullanacağım diyenler farklı CD ile kurulum yapmalıdırlar. Grafik ara yüzünü kullanmak isteyenlerin ise “installgui” yazmaları yeterlidir.
- İlk olarak karşımıza Press F1 Enter to Boot ekranı geliyor. Profesyonel kurulum için expert yazabilirsiniz. Biz direkt Enter diyerek kuruluma geçiyoruz.
- Dil ve klavye seçimleri için karşımıza gelen ekrandan “trgu” seçeceğiz.
- DHCP yapılandırması otomatik olarak yapılmayacaksa iptal ettikten sonra “Ağı el ile yapılandır” diyeceğiz.
- Karşımıza makine adı ekranı gelecek. Buradan bilgisayarımıza bir isim vereceğiz.
- Sırada disk bölümlendirmesi var. “Kılavuzla diskin en büyük kesintisiz boş alanını kullan” diyeceğiz. İsterseniz el ile yapılandırma seçeneğini de kullanabilirsiniz.
- Karşımıza “Tüme dosyalar tek bölümde” ve “Ayrı home bölümü” seçenekleri gelecek. Otomatik boyutlandırma için biz Ayrı home bölümü yazan 2. Seçeneği tercih ediyoruz.
- “Bölümlendirmeyi bitir ve değişikleri kaydet ” seçeneğine gelerek “enter” diyerek devam ediyoruz. “Değişiklikler diske kaydedilsin mi” uyarısına evet diyoruz.
- Sıra geldi “root” şifremizi oluşturmaya. Root parolası yazan yere şifremizi giriyoruz, sonraki aşamada aynı şifreyi tekrar girmemiz istenecek.
- Paket yöneticisi yapılandır bölümünden “Türkiye” seçeneğini işaretleyip devam ediyoruz.
- Karşımıza yüklenmesini istediğimiz yazılım paketleri geliyor, buradan işinize yarayacakları seçiyorsunuz, internet hızınıza göre yükleme işlemi zaman alabilir.
- Sistem ön yükleme için MBR kurulsun mu uyarısına “evet” diyoruz.
- Kurulumu bitire devam dedikten sonra artık Debian Linux kurulum işlemi tamamlanmış oluyor.
Linux Ubuntu Kullanımı
Debian temelli olan Ubuntu, kolay bir şekilde kurulabilmesi ve kullanımın basit olasından ötürü çok tercih edilmektedir. Sürekli güncellenmesi, ücretsiz olması ve amacının insanlığa hizmet olmasından ötürü popülaritesi giderek artıyor.
Birçok Linux işletim sistemi su komutu kullanırken Ubuntu sudo komutunu kullanır. Farklı yazılımları (Openoffice, Firefox, Pidgin, Gimp) da içinde barındırması farkını ortaya koyuyor. Ubuntu Gnome masaüstü kullanırken Kubuntu KDE, Xubuntu da XFCE’yi kullanmaktadır.
Kali Linux kullanımı
Linux tabanlı olan Kali, güvenlik kontrol işletim sistemidir. Back Track tarafından yapılmış olan Kali, sadece Gnome masaüstünü kullanıyor. Kali’nin yegane amacı sisteminizin güvenle çalışmasını sağlamak, sorunlar varsa uyarmak ve güvenliği artırmaktır.
Linux Eğitimi
Linux hakkında ayrıntılı bilgi almak için Linux kullanımı pdf dokümanlarından faydalanabilirsiniz. Linux kurulumu, başlangıç ayarları ve temel komutları çok zor olmasa da, tam anlamı ile öğrenebilmek için Linux eğitimi almak gerekir.
Linux işletim sistemi ücretsiz ve güvenilir olduğu için birçok şirket kullanmaya başladı. Detaylı olarak alacağınız Linux dersleri sayesinde işletim sistemini ayrıntılı şekilde öğrenebilirsiniz. Eğer iş kaygısı yaşıyorsanız, Linux kurslarına giderek rakiplerinizin bir adım önüne geçebilirsiniz. Linux eğitimi birebir eğitmenler tarafından uygulamalı olarak daha kolay öğrenilir. Dokümanlardan temel olarak bilgi edinebilirsiniz ama ileri seviye Linux öğrenmek için mutlaka uzman kadroya sahip bir kurstan eğitim almak gerekir.