LİNUX İŞLETİM SİSTEMİ

Linux işletim sistemi nedir ? Linux, 1991 yılında geliştirilmeye başlanmış olan açık kaynaklı bir işletim sistemidir. Linux işletim sistemini şu anda halen geliştiren ve ona katkıda bulunan birçok kişi bulunmaktadır ve bunu hiçbir parasal karşılığı olmadan yapmaktadırlar. Çünkü bu işletim sitemi ücretsizdir ve herkes tarafından istenildiği şekilde özelleştirilebilmektedir. Ücretsiz ve açık kaynak kodlu olduğu için kolaylıkla deneme şansına sahipsiniz.

Linux , UNIX benzeri bir yapıya sahiptir ve ondan esinlenilerek ortaya çıkartılmıştır. Hatta bu benzerlikleri sebebi ile birçok kişi Unix ile Linux’un aynı olduğunu düşünmeye başlamıştır ancak Linux ücretsiz olması ile bir adım önde olmuş ve farkını göstermiştir.

Ücretsiz bir işletim sistemi için Unix benzeri bir sistem ortaya çıkartmayı düşünen GNU projesi de Linux’un gelişmesine katkı sağlamıştır. GNU projesi yapılması amaçlanan çekirdek tamamlanamayınca, Linux devreye girdi ve bu işletim sistemi için bir çekirdek hazırlandı.

Linux işletim sistemi güvenlik konusunda da oldukça yüksek düzeyde bir yazılımdır. Birçok farklı kişi tarafından geliştirilmesi sebebi ile de güvenlik sorunları en aza indirgenmiştir. Ayrıca çok hızlı ve stabil çalıştığı için de birçok tasarımcı ve yazılımcı için ilk tercihlerden birisidir. Kısıtlamalar olmaksızın, sınırsız bir işletim sistemi deneyimini sağlatan tek yazılım da Linux’tur.

Linux İşletim Sistemi Çeşitleri

Linux ’un çeşitleri dağıtımlarından süregelmektedir. Linux ücretsiz bir yazılım olmasının yanında tek başına bir çekirdek ve GNU yazılımları ile gelmektedir. Bunlar tek başına yeterli olmayacağı için de bunların yanına özel bir masaüstü sistemi, tarayıcı, önemli yazılımlar ve gerekli diğer programların eklenmesi gerekmektedir.

Bunların arasında video oynatıcı, CD ve DVD yazıcı ve ofis uygulamaları gibi yazılımlar bulunmaktadır. Bu tarz yazılımların içinde bulunduğu Linux sistemlerine dağıtım adı verilmektedir. Linux dağıtımlarının hepsi kendine özgü bir tarza sahip olan ve Linux’un geliştirilmesinde payı bulunan büyük topluluklardan gelmektedir.

Linux işletim sistemi kullanımı oldukça kolay ve rahattır. Bu kolaylığı sağlayan da üstte belirtildiği üzere Linux dağıtımlarıdır. Şu anda halihazırda başarılı olarak devam edilen birçok farklı dağıtım bulunmaktadır. Bunların başında ise Debian, Fedora, Red Hat, Ubuntu ve Pardus gelmektedir.

Özellikle Ubuntu bu işlere ilk başlayan kişilerin öncelikli seçimlerinden birisidir. Bütün bunların arasında bulunan Pardus ise Türk geliştiriciler tarafından hazırlanmıştır. Linux işletim sistemini birçok farklı yerde kullanmak mümkündür. Hızı vestabil olması sebebi ile sunucular ve ana bilgisayarlar için genelde Linux sistemleri kullanılır. Özellikle PHP çalıştıran ve bu tarz sistemler için kullanılan serverlarda Linux sistemleri bulunur.

Linux İşletim Sistemi Kurulumu

Linux işletim sistemleri ücretsiz olduğu için online ortamlarda paylaşılmaktadır. Her Linux dağıtımının kendine özgü bir sitesi bulunmaktadır ve oradan yayınlar yapılmaktadır. Dağıtımın son sürümleri ve güncelleştirmeleri o sitelerden takip edilebilir. Genelde bu işlere başlayan kişilerin ilk olarak yüklemesi tavsiye edilen dağıtım tabii ki de Ubuntu’dur.

Oldukça kolay kullanımı ve rahat kurulumu ile bu işletim sistemi, Linux dünyasına açılan kapınız olacaktır.

İlk olarak Ubuntu resmi sitesine giriş yapın. Daha sonra burada yer alan indirme bölümünden Ubuntu’nun son halini indirmeniz gerekiyor. Eğer bilgisayarınızda sanal bir sistem kurup oraya kurulum yapacaksanız CD ya da DVD gibi yerlere yazdırmaya gerek yoktur. Ancak başka bilgisayara ya da hazırdaki işletim sisteminizin yerine kurulum yapacaksanız bu image dosyasını bir CD ya da DV’ye yazdırmanız gerekmektedir.

Peki, Linux işletim sistemi nasıl kurulur? Öncelikli olarak CD ya da DVD’yi bilgisayarınıza takın ve çalışmasını bekleyin. Karşınıza gelecek Ubuntu menüsünden hangi dil ile kurulum yapmak istediğinizi seçin. Daha sonrasında size sorulacak olan sorulara, size uygun cevapları vererek devam edin ve kurulumun yapılacağı yeri seçin.

Bu aşamalarda zaten çok rahat bir şekilde ilerleyeceksiniz. Sistem sizden bir şey istediğinde bunu açıklamalı olarak yapacaktır. Son olarak da bilgisayarı yeniden başlatacaksınız ve Ubuntu hazır olacak.

Linux İşletim Sistemi Komutları

Linux işletim sistemi oldukça basit ve kullanışlı bir sistemdir. İlk defa bu işletim sistemini kullanacak kişiler için Linux işletim sistemi öğrenme zor değildir ve online olarak birçok yerde bu konularla ilgili içerikler bulabilirsiniz. Mesela ilk öğrenilmesi gereken Linux komutlarıdır. Linux komutlarından bazıları ve ne işe yaradıklarını aşağıda görebilirsiniz:

ls : İçinde bulunduğunuz dizinde olanları gösterir. Eğer yanına –a eklerseniz size gizli olan dosyaları da gösterir. Eğer Windows’taki gibi tarihler ve boyutlar gibi özelliklerin de olduğu ayrıntılı listeleme isterseniz -l kullanmanız gerekmektedir.

cd AAA : Bunu yazdığınız takdirde ismi AAA olan dizine geçiş yaparsınız. Eğer cd~ olarak yazarsanız sizi ana dizininize götürür. cd – bir önceki dizin, cd.. bir sonraki dizindir.

pwd : İçerisinde bulunduğunuz dizinin adını öğrenmenizi sağlar.

mkdir AAA : AAA isminde bir dizin yaratır.

rm AA : AA isimli dosyayı siler. Eğer boş bir dizin var is onu kaldırmak için de rmdir dizinadı yazmanız gerekmektedir.

cp kaynakdizin hedefdizin : Kaynaktan alınan dosyaların hedefteki dizine kopyalanmasını sağlar. Eğer silmede ya da kopyalamada –R kullanırsanız komutlar arasında, bunu Önyineli olarak yapmış olursunuz.

chmod : Dosyaların izinlerini rahatlıkla bu komut sayesinde değiştirebilirsiniz. “Chmod [g/o/a][+/-] [haklar] [dosyaismi]” Dosyaya sahip olan kullanıcılar için g, diğer kullanıcılar için 0 ve herhangi birisi için ise a kullanılmaktadır.

Linux dosya sistemi için kullanılan komutlardan bir tanesi de find komutudur. “find yol –name dosya” olarak giriş yaparsanız belirttiğiniz yerden başlayarak arama yapar. Bunun yanı sıra dosyayı direkt olarak “locate dosya” komutu ile de arayabilirsiniz.

Eğer bir komutun tam olarak nelere yaradığını bilmiyorsanız onun yanına –help komutunu ekleyerek girebilirsiniz. Bu sayede size olası bütün girişleri gösterecek ve siz de size lazım olanları seçip kullanabileceksiniz.

Linux Eğitimi

En başlarda ve birçok defa Linux oldukça basit ve kullanışlı bir işletim sistemi dedik. Bunun sebebi de ücretsiz olması ve kaynaklarının aşırı derecede fazla olmasından dolayıdır. Ancak bu sistem de tabii ki tek başınıza öğrenilebilecek bir şey değildir. Çünkü her yazılımda olduğu gibi bunda da uzmanlık eğitimleri bulunmaktadır.

İşletim sistemi Linux nedir diyerek yola çıktığınızda karşınızda birçok farklı terim göreceksiniz. Bunların hepsini anlamanız ve kendi yolunuzu çizmeniz oldukça sıkıntılı bir süreçtir.

Bunların hiçbirisine katlanmamak ve çok daha rahat bir eğitim süreci yaşamak isterseniz, özel olarak hazırlanmış Linux eğitimlerine tabii olmalısınız. Bu sayede işinde gerçekten uzman ve Linux hakkında bilgili kişilerden eğitim almış olacaksınız.

Linux işletim sistemi hakkında bilgi almak için interneti kullanabilirsiniz. Hatta temel bilgiler için rahatlıkla binlerce farklı kaynak bulabilirsiniz. Hem Türkçe hem de İngilizce kaynaklardan Linux işletim sistemi özellikleri hakkında bilgi edinebilirsiniz. Bu süreç çok zor olmasa da, özellikle sistem yönetimleri için ve server taraflı çalışmalar için uzman yardımlarına ihtiyacınız olan zamanlar olacaktır.

Bu zamanlarda internetten bulduğunuz soru cevaplar ya da videolar ile bilgi edinebilirsiniz. Linux işletim sistemini ayrıntılı öğrenmek için uzmanlaşmış ve yetkin kişilerden eğitim almanızı tavsiye ediyoruz. Linux eğitimi sayesinde kendinize iyi bir kariyer şansı yaratabilirsiniz.